Snob – definicja i pochodzenie pojęcia
Termin „snob” ma długą i ciekawą historię. Początki tego słowa sięgają XIX-wiecznej Anglii, gdzie używano go do określenia osób z niższych warstw społecznych próbujących naśladować zachowania arystokracji. Dzisiaj znaczenie tego terminu ewoluowało, choć jego rdzeń pozostał ten sam – snob to osoba, która obsesyjnie stara się przypisać sobie status wyższy niż faktycznie posiada, zwykle poprzez manifestowanie gustów, stylu życia, znajomości czy wykształcenia.
We współczesnym rozumieniu, snobizm to nie tylko postawa społeczna, ale też pewien sposób patrzenia na świat i innych ludzi. Snob uznaje tylko to, co elitarne, modne lub „na poziomie”. Często przy tym deprecjonuje wszystko, co jego zdaniem nie dorównuje określonym standardom – nawet jeśli sam tych standardów nie rozumie.
Jak rozpoznać snoba? Typowe cechy charakterystyczne
Chociaż snobizm może przyjmować różne formy w zależności od środowiska – inaczej będzie wyglądał snob modowy, a inaczej kulinarny czy kulturalny – istnieje kilka cech wspólnych, które pozwalają rozpoznać snoba w codziennym życiu:
- Obsesja na punkcie statusu społecznego – snob ceni ludzi i rzeczy wyłącznie przez pryzmat ich miejsca w hierarchii. Jeśli coś pochodzi od renomowanej marki, jest modne lub luksusowe – zyskuje w jego oczach wartość.
- Brak autentyczności – snob epatuje wiedzą, gustem lub doświadczeniami, które mają stworzyć iluzję wyższości, jednak często jest to powierzchowne i pozbawione głębi.
- Poniżanie innych – osoby mniej obeznane z najnowszymi trendami, mniej zamożne lub prezentujące inny sposób myślenia są często przez snobów traktowane z góry lub pogardą.
- Kult ekskluzywności – snob uwielbia być tam, gdzie nie każdy może, gustować w tym, co rzadkie, drogie i niedostępne dla ogółu – nawet jeśli nie do końca to rozumie czy lubi.
Snobizm w różnych dziedzinach życia
Snobizm może objawiać się niemal w każdej sferze życia. W zależności od środowiska, wykształcenia czy zainteresowań, snob przybiera różne twarze:
Snob kulturalny
Bywa bywalcem teatrów, festiwali filmowych i galerii sztuki, chociaż często chodzi tam nie dla przyjemności, ale by być „widzianym” i zdobyć społeczny prestiż. Często cytuje trudnych filozofów, których nigdy nie czytał, wyraża skrajnie wysublimowane opinie o filmach, które – jak sam przyznałby w szczerości – nudziły go na śmierć.
Snob modowy
Dla snoba modowego metka jest ważniejsza niż styl. Garderoba ma imponować, niekoniecznie służyć wyrażeniu siebie. Najnowsze kolekcje znanych domów mody są dla niego manifestem przynależności do wyższej klasy społecznej, a nie artystycznym lub estetycznym wyborem.
Snob kulinarny
Tego typu snob nie zadowoli się pizzą z lokalnej pizzerii, chyba że to pizzeria z gwiazdką Michelin. Fulmisek dla niego to foie gras, a lambrusco nie przejdzie przez gardło – tylko rocznikowy szampan z określonej winnicy. Co ciekawe, często nie zna smaku tych dań równie dobrze, jak zna ich cenę lub prestiż.
Snob technologiczny
Musi mieć najnowszy model smartfona – nawet jeśli nie zna połowy jego funkcji. Otacza się gadżetami tylko po to, by zaznaczyć swoją przynależność do najbardziej „nowoczesnej” społeczności. W rozmowie często używa niezrozumiałego technicznego żargonu, by sprawiać wrażenie eksperta.
Snobizm a potrzeba akceptacji społecznej
Choć snobizm może wydawać się irytujący czy śmieszny, jego źródła często mają psychologiczne podłoże. Snobizm rodzi się z potrzeby uznania, przynależności i własnej wartości. Osoby snobujące się często w głębi duszy czują się niepewnie, a demonstrowanie elitarności i wiedzy pozwala im poczuć się lepiej, ważniej, „bardziej”.
Warto przy tym zauważyć, że snobizm różni się od zdrowej dumy z własnych osiągnięć. Snob nie tylko pokazuje, co ma – on demonstruje to z poczuciem, że jego wybory są lepsze niż innych i że dzięki nim zasługuje na większy szacunek.
Jak odróżnić snobizm od prawdziwego stylu i klasy?
Nie każda osoba gustująca w luksusie czy sztuce to snob. Różnica tkwi w intencji. Prawdziwy znawca sztuki nie potrzebuje poklasku, ceni estetykę dla niej samej. Użytkownik najnowszego sprzętu technologicznego korzysta z niego efektywnie, nie dla prestiżu, lecz funkcjonalności. Miłośnik mody czerpie radość z kreacji, a nie z logo na klapie marynarki.
Najprostszy sposób, by odróżnić snoba od osoby z klasą? Postawa wobec innych. Człowiek z autentycznym stylem nie potrzebuje umniejszać innym, by poczuć swoją wartość. Wręcz przeciwnie – jest często uprzejmy, otwarty, ciekawy świata, niezależnie od tego, czy drugi człowiek nosi designerskie buty czy trampki bez metki.
Czy każdy z nas może być snobem?
Choć utożsamiamy snobów z określoną grupą społeczną, prawda jest taka, że każdy z nas może czasem zaprezentować snobistyczne skłonności. Czy to wtedy, gdy przechwalamy się nowym autem, które niesfornie zaparkowaliśmy pod barem mlecznym, czy wtedy, gdy z nutką wyższości odrzucamy muzykę, której słucha większość ludzi – snobizm potrafi wkraść się do każdej osobowości.
Warto jednak odróżniać chwilowe „wyskoki” od trwałej postawy. Świadomość swoich zachowań, empatia i dystans do siebie to najlepszy sposób, by unikać tej pułapki. Bo w czasach, gdzie autentyczność i szczerość stają się luksusem, właśnie one są nową formą prawdziwej klasy.

Joanna Tkacz – redaktorka magazynu feminin.pl. Z pasją tworzy treści, które inspirują kobiety do świadomego życia, dbania o siebie i otaczającą przestrzeń. Specjalizuje się w tematach związanych ze stylem życia, relacjami, psychologią i nowoczesnym podejściem do kobiecości.