Co to jest zupa ogórkowa i skąd pochodzi?
Zupa ogórkowa to jedno z najbardziej klasycznych dań kuchni polskiej, mające swoje korzenie w tradycji chłopskiej. Głównym składnikiem tej zupy są kiszone ogórki, które nadają jej charakterystyczny, lekko kwaśny smak. Już w XIX wieku pojawiały się wzmianki o zupie ogórkowej w staropolskich książkach kucharskich, a do dziś zupa ta cieszy się niezmienną popularnością nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Zupa ogórkowa to nie tylko pyszna propozycja na obiad, ale także danie odżywcze, bogate w witaminę C, naturalne probiotyki oraz błonnik. Jej zaletą jest również prostota wykonania i składników – można ją przyrządzić zarówno na wywarze mięsnym, jak i w wersji wegetariańskiej.
Jakie składniki są potrzebne do zupy ogórkowej?
Podstawowy przepis na tradycyjną zupę ogórkową nie wymaga wyszukanych składników. Oto lista najczęściej używanych produktów:
- 500 g kiszonych ogórków (najlepiej domowej roboty)
- 2 litry bulionu (warzywny lub mięsny – np. z kości lub drobiowy)
- 4 ziemniaki średniej wielkości
- 2 marchewki
- 1 pietruszka korzeń
- kawałek selera (opcjonalnie)
- 1 cebula
- 2 łyżki masła lub oleju
- 1 liść laurowy
- 2-3 ziarna ziela angielskiego
- sól i pieprz do smaku
- śmietana 18% do zabielania (opcjonalnie)
- natka pietruszki lub koperek do dekoracji
Zależnie od preferencji do zupy można dodać również ryż albo ugotować ją na boczku czy wędzonych żeberkach. W wersji wegetariańskiej wystarczy pominąć mięso i ugotować ją na intensywnym wywarze warzywnym.
Jak przygotować zupę ogórkową krok po kroku?
Oto prosty i sprawdzony sposób na przygotowanie tradycyjnej, domowej zupy ogórkowej:
- Zacznij od przygotowania bulionu – jeśli gotujesz na mięsie, zalej mięso zimną wodą, dodaj liść laurowy, ziele angielskie oraz sól. Gotuj na wolnym ogniu przez co najmniej 60 minut.
- W tym czasie obierz i pokrój warzywa: ziemniaki w kostkę, marchewkę i pietruszkę w plasterki lub półplasterki, cebulę drobno posiekaj.
- Na patelni rozgrzej masło, wrzuć cebulę i smaż aż się zeszkli, dodaj startą marchewkę, pietruszkę i seler. Podsmażaj całość około 5 minut, aż warzywa lekko zmiękną.
- Obrane ziemniaki wrzuć do gotującego się bulionu. Po 10 minutach dorzuć podsmażone warzywa.
- Kiszone ogórki zetrzyj na tarce o grubych oczkach – nie wylewaj soku! Dodaj je do zupy dopiero wtedy, gdy ziemniaki będą prawie miękkie – dzięki temu zupa się nie zwarzy, a ziemniaki nie pozostaną twarde.
- Gotuj wszystko razem jeszcze około 10-15 minut, dodając stopniowo sok z ogórków – w zależności od preferowanej kwaśności potrawy.
- Na koniec dopraw zupę solą i pieprzem, a jeśli chcesz – zabiel ją śmietaną. By uniknąć zwarzenia, zahartuj śmietanę gorącą zupą, mieszając przed dolaniem do garnka.
- Podawaj gorącą, posypaną świeżym koperkiem lub natką pietruszki.
Jak zagęścić zupę ogórkową?
Niektórzy wolą zupy bardziej kremowe i treściwe. Zupę ogórkową można zagęścić na kilka sposobów:
- Zasmażka: Na patelni rozpuść łyżkę masła, dodaj łyżkę mąki pszennej i smaż, aż mąka się lekko zrumieni. Następnie dodaj kilka łyżek zupy, wymieszaj i wlej wszystko do garnka.
- Śmietana z mąką: Zmieszaj śmietanę z łyżką mąki i zahartuj gorącą zupą, a następnie wlej do garnka, intensywnie mieszając.
- Ugotowane ziemniaki: Część ziemniaków można rozgnieść widelcem bezpośrednio w garnku – naturalna skrobia sprawi, że zupa zyska kremową konsystencję.
Warto pamiętać, że zbyt duża ilość mąki może przytłumić smak zupy, dlatego lepiej zaczynać od małych ilości i stopniowo dostosowywać.
Czy można zrobić zupę ogórkową na rosole?
Tak, zupa ogórkowa ugotowana na rosole to świetna propozycja. Aby przygotować ją na rosole, wystarczy wykorzystać pozostały wywar z poprzedniego dnia. Przygotowanie będzie jeszcze szybsze, a smak intensywniejszy i bardziej zrównoważony. Rosół z kurczaka lub wołowiny dodaje wyrazistego aromatu i głębi potrawie.
Jak zrobić zupę ogórkową w wersji wegańskiej?
Tradycyjna zupa ogórkowa doskonale sprawdza się również w wersji roślinnej. Wystarczy zamienić bulion mięsny na bulion warzywny, który można przygotować z marchewki, selera, pietruszki, pora, cebuli oraz przypraw. Dodatkowym składnikiem, który może podbić smak, jest suszony grzyb – np. podgrzybek – który nada lekkiej dymnej nuty.
Zagęszczanie można przeprowadzić mleczkiem kokosowym lub gotowanymi ziemniakami, a zamiast śmietany użyć śmietanki roślinnej – np. na bazie owsa lub soi. Taka wersja przypadnie do gustu nie tylko weganom, ale również osobom z nietolerancją laktozy lub alergią na białko mleka.
Jak przechowywać i odgrzewać zupę ogórkową?
Zupa ogórkowa najlepiej smakuje „na drugi dzień”, ponieważ kiszone ogórki mają czas dobrze się przegryźć z warzywami i bulionem. Przechowuj ją w lodówce w szczelnie zamkniętym pojemniku do 3 dni.
Podczas odgrzewania zupy, zwłaszcza jeśli była zabielona śmietaną, najlepiej robić to na małym ogniu i nie doprowadzać do intensywnego wrzenia. Jeśli zupa wydaje się za gęsta, można dodać nieco gorącej wody lub bulionu.
Z czym podawać zupę ogórkową?
Choć zupa ogórkowa sama w sobie jest treściwa, dobrze komponuje się z różnymi dodatkami. Można ją podać z kromką świeżego chleba, grzankami, a nawet jajkiem na twardo. W niektórych regionach Polski zupę ogórkową podaje się z ryżem zamiast ziemniaków, co również jest pyszną alternatywą.
Nie zapomnij o świeżych ziołach – koperek lub natka pietruszki to nie tylko dekoracja, ale i podkreślenie kwaskowego charakteru zupy. Świetnym dodatkiem może być także odrobina kwaśnej śmietany na wierzchu.
